In het GO! kompas is voor iedereen dezelfde belangrijk rol opgenomen 

"Ik spreek collega's aan als ik ze (on)veilig zie werken en waardeer het als ik zelf wordt aangesproken". 

(Link naar het GO! kompas: www.geenongevallen.nl/kompas)

Maar ja, hoe doe je dat dan? In onderstaande hoofdstukken geven we hierover nadere uitleg maar ook oefeningen die je met je team kan uitvoeren.

Wanneer, waarom en hoe spreek je eigenlijk iemand aan? Doen we dat alleen maar als er mis gaat of doen we dat ook als iets goed gaat?

Het woord aanspreken heeft misschien een negatieve lading maar dat is natuurlijk niet zo! Iemand aanspreken kan in allerlei mogelijke situaties. Als je iets helemaal top vind, spreek de persoon dan ook aan en geef hem een compliment.  Doe het eens wat vaker, ondanks dat het misschien gewoon bij het werk hoort. Iedereen heeft een goede dag als men een compliment krijgt, gek genoeg heet dat ook “belonen”.

Het kan natuurlijk ook dat jij een situatie ziet die naar jou mening niet veilig is. En natuurlijk maak je dan zorgen over de veiligheid van je collega. Oordeel in ieder geval niet te snel, ga het gesprek met de betreffende medewerker(s) aan en bespreek wat jij ziet en vraag of zij dat ook herkennen. Normaal gesproken zal je zien dat een goed gesprek met elkaar over de onveilige situatie veel kan opleveren.

Het kan ook voorkomen dat een gesprek niet goed of fijn verloopt, check dan bij de betrokkenen waarom men zo reageert. Er zit misschien een vorm van emotie die eerst besproken moet worden voordat je tot de werkelijke inhoud en met elkaar tot een oplossing kan komen.​​​​​​​

Onderstaande oefening is een goed hulpmiddel om te leren aanspreken of het gesprek aan te gaan. Je kan deze oefening zelf doen of je laat je hierbij ondersteunen. Check binnen je eigen organisatie wie je hierbij zou kunnen bijstaan.

1. Bespreek de volgende vraag in de groep:

• Wat is een reden om iemand aan te spreken?

2. Maak 2-tallen en bespreek de met elkaar de volgende vraag: 

• Heb je wel eens iemand aangesproken vanwege onveilig gedrag?
  • Ja   -  Waarom deed je dat ? En hoe ging het? 
  • Nee - Waarom deed je dat niet?
• Check met de hele groep - vraag een één of twee collega's om te delen wat ze in tweetallen besproken hebben.

3. behandel stellingen met de groep:

• Leg uit dat er twee stellingen komen. 
• Hand omhoog betekent JA. Hand omlaag houden betekent NEE. 
• Alle antwoorden zijn goed.

Stelling 1: Ik vind het prettig als iemand mij aanspreekt op onveilig werken.

• Vraag aan een paar collega's om toe te lichten.

Stelling 2: Ik geef wel eens een compliment aan een collega

• Vraag aan een paar collega's om toe te lichten

4. Vat samen wat er besproken is (over alle 3 de opdrachten heen)

5. En bedankt iedereen voor het open gesprek! 

6. Eventueel > Bekijk samen deze film: (156) VEILIGHEID | LAAT JE HOREN - YouTube 

Hierbij nog wat tips die je kan toepassen om het gesprek aan te kunnen gaan:

Stel je ziet iemand onveilig werken…

• Oordeel niet te snel. Er kunnen veel redenen zijn voor het gedrag dat je ziet.
• Bespreek wat je ziet of voelt. En vraag of de ander het ook zo ziet.
  Dus: ‘Ik zie dat je… OF het voelt voor mij onveilig omdat....
  En dus niet: ‘Jij doet dit niet goed’.
• Voelt diegene zich betrapt of ongemakkelijk? Dat kan gebeuren en is heel menselijk. Probeer rustig te blijven. Je kunt benoemen dat je het goed bedoeld.
• Vraag of hij/zij een manier ziet om het anders/veiliger te doen.

Waarschuwing - Gele of rode kaart

Als je ziet dat iemand onveilig blijft werken en aanspreken niet helpt, blijft er niets anders over om een waarschuwing te geven. Dit is de taak van de leidinggevende. Betrek de leidinggevende erbij om de onveilige situatie te bespreken en stem af of er desnoods een gele of een rode kaart (= een officiële waarschuwing) gegeven moet worden.

Sociale veiligheid

Voel jij je onveilig om je uit te spreken? Meld het bij jouw leidinggevende of zie Integriteit & Gedragscode - Introductiepagina (sharepoint.com) voor info over onze vertrouwenspersonen.

OF check de toolbox: Sociale veiligheid